Rezultatem formacji podstawowej członków Ruchu jest świadomość odpowiedzialności za sprawy Kościoła i świata, która wyraża się w podejmowaniu służby na rzecz Ruchu i wspólnot lokalnych.

W Ruchu Światło-Życie słowem „diakonia” określa się:

1. postawę służby, będącą najpełniejszym sposobem realizacji swojego człowieczeństwa (określana jest ona mianem „posiadania siebie w dawaniu siebie”, które to określenie zaczerpnięto ze stwierdzenia Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym: człowiek (…) nie może odnaleźć się w pełni ina­czej jak tylko poprzez bezinteresowny dar z siebie samego – KDK 24),
2. wszelką posługę, podejmowaną przez jego członków (od diako­nii moderacji po diakonię gospodarczą czy porządkową),
3. osoby, które taką służbę podejmują – bądź to na sposób stały, bądź też chwilowo, w celu zrealizowania konkretnych zadań.

Osobowym wzorem diakonii, realizowanej jako całkowite oddanie Chrystusowi, jest dla członków Ruchu Niepokalana Matka Kościoła.

Cały Ruch Światło-Życie jest powołany do tego, by pełnić diako­nię na rzecz Kościoła i świata. Diakonie są narzędziami, poprzez które Ruch może realizować to powołanie. Podstawowym zadaniem każdej diakonii jest więc silne zaangażowanie w życie Ruchu i codzienna, praktyczna obecność w tym życiu. Wówczas posługa diakonii będzie w naturalny sposób docierać do wspólnot Ruchu, a środowiska Ruchu będą pierwszymi, które diakonia będzie angażować w podejmowane inicjatywy i działania.

Ze względu na rodzaje podejmowanych zadań możemy diakonie Ruchu podzielić na następujące grupy:

Diakonie specjalistyczne. Służą one realizacji zadań Ruchu w poszczególnych dziedzinach jego działalności.

• Są one skierowane zarówno na zewnątrz, jak i do wewnątrz Ru­chu. Na zewnątrz, gdyż ich celem jest podejmowanie posługi wobec Kościoła i świata. Do wewnątrz, gdyż do podejmowania tej posługi każda diakonia ma angażować Ruch, otwierać jego wspólnoty i członków na swoją dziedzinę, formować w tej sfe­rze.
• Lista diakonii specjalistycznych nie jest zamknięta. Obok diakonii przewidzianych przez Założyciela mogą powstawać nowe, jeśli pojawią się nowe dziedziny, w których Ruch (lub jakaś jego wspólnota) powinien podjąć posługę.
• Na obecnym etapie rozwoju Ruchu diakonie: ewangelizacji, modlitwy, wyzwolenia, życia, liturgii, komunikowania społecz­nego istnieją na szczeblu centralnym, w większości diecezji, funkcjonują również w niektórych rejonach i wspólnotach parafialnych. Spośród diakonii specjalistycznych wskazanych przez Założyciela w bardzo niewielkim stopniu rozwinęła się diakonia miłosierdzia obecna w pojedynczych diecezjach. Jej rozwój jest zadaniem stojącym przed Ruchem.

• Diakonie służące budowaniu i funkcjonowaniu Ruchu. Można podzielić je na dwie grupy:

Diakonie formacyjne. Ich zadaniem jest organizowanie i prowadzenie formacji w Ruchu. Są to:

• a) diakonia oaz rekolekcyjnych odpowiedzialna za organiza­cję oaz;
• b) diakonia deuterokatechumenatu odpowiedzialna za pro-wadzenie formacji katechumenalnej we wspólnotach Ruchu, diakonię tę pełnią między innymi animatorzy grup formacyjnych;
• c) diakonia Domowego Kościoła w zakresie, w jakim jest odpowiedzialna za formację zarówno rekolekcyjną, jak i formację w ciągu roku w gałęzi rodzinnej Ruchu, diako­nię tę pełnią między innymi pary animatorskie kręgów rodzin;
• d) diakonia formacji diakonii odpowiedzialna za formację animatorów i ogólną formację diakonii w Ruchu, Dni Wspólnoty Diakonii Diecezjalnych, prowadzenie Oazy Rekolekcyjnej Diakonii;

Diakonie służebne wobec Ruchu. Ich zadaniem jest zapewnienie sprawnego funkcjonowania Ruchu. Są to diakonie: jedności, słowa, świadectwa, środków material­nych (rada ekonomiczna), Domowego Kościoła (w zakresie w którym zajmuje się pełnieniem posługi moderacji) i inne wspomagające moderatora.

Postawa diakonijna jest celem formacji Ruchu. Każdy członek Ru­chu, który przeżył formację podstawową (lub jest w Ruchu już kilka lat), powinien umieć odpowiedzieć na pytanie, jaką diakonię podej­muje. Należy zatem podkreślać w formacji ważność odkrywania powołania, szczególnego wezwania każdego z członków Ruchu do posługiwania zgodnie z posiadanymi uzdolnieniami. Podejmowanie diakonii powinno poprzedzać rozeznanie, jak pogodzić ją z obowiązkami stanu.

Podjęcie diakonii jest owocem formacji podstawowej Ruchu.

Fundamentalną rolę w podjęciu diakonii pełni Oaza Rekolekcyjna Diakonii. Zadaniem ORD jest ukazanie uczestnikom całościowej wizji i syntezy Ruchu Światło-Życie w celu wezwania ich do świadomej akceptacji programu Ruchu i oddania się w nim na służbę, stosownie do swoich możliwości(ks. Franciszek Blachnicki, Podręcznik ORD).

Pełnienie diakonii nie może się ograniczać jedynie do podejmowa­nia działań. Diakonia jest również miejscem formacji. Formacja podejmowana w diakonii to formacja specjalistyczna i doktrynalna związana z kierunkiem posługi. Członkowie diakonii w ramach swojej formacji diakonijnej poznają naukę katolicką dotyczącą zakresu dzia­łań diakonii (między innymi studiując dokumenty kościelne) oraz odbywają specjalistyczne szkolenie przygotowujące ich do pełnienia posługi. Przygotowanie specjalistycznej formacji jest zadaniem diako­nii centralnej.

Pełnienie diakonii w Ruchu Światło-Życia określają następujące zasady:

• kolegialności, zgodnie z którą służba na każdym szczeblu musi być sprawowana zespołowo; każdy moderator powinien zgromadzić wokół siebie chociażby mały zespół stanowiący wspólnotę modlitwy, słuchania słowa Bożego i działania;
• pomocniczości, zgodnie z nią zadania, które mogą być wykonywane na niższym szczeblu odpowiedzialności nie po­winny być przekazywane w górę, odpowiedzialni na wyższym szczeblu muszą stale dążyć do decentralizacji;
• solidarności, zgodnie z którą wszyscy czują się odpowiedzialni za wszystkie sprawy, chociaż w ramach organizacji pracy każdy ma swoje zadanie; pracę każdej diakonii prowadzi się więc zawsze w duchu wzajemnego zainteresowania, zrozumie­nia i wspomagania się diakonii różnego rodzaju i poziomu; zaangażowanie w daną diakonię nie może oznaczać zamknięcia się na inną problematykę i zaniku wrażliwości na inne zadania;
• kadencyjności, dotyczącą pełnienia odpowiedzialności w Ruchu; zgodnie z tą zasadą, choć zaangażowanie w daną diakonię powinno być stałe, jednak pełnienie funkcji odpowiedzialnego na każdym szczeblu i w każdym zakresie (za Ruch, za jego gałąź, za diakonię) ma mieć charakter kaden­cyjny; długość kadencji oraz możliwość ponownego powołania do tej samej funkcji po upływie kadencji ustalają najpierw przepisy o powoływaniu do danej posługi (statut, zasady Domowego Kościoła); jeśli brak takiej regulacji, przy powoła­niu do pełnienia danej funkcji należy określić długość kadencji;
• wolontariatu, zgodnie z którą posługi diakonijne w większości pełnione są bez wynagrodzenia, zaangażowanie w diakonię sta­nowi bezinteresowny dar na rzecz Kościoła, świata i Ruchu; za­sada ta nie obowiązuje jednak bezwzględnie, są bowiem takie posługi, które wymagają zaangażowania pełnoetatowego, w takiej sytuacji Ruch powinien zapewnić godziwe wynagrodzenie osobie pełniącej diakonię.